W pierwszej części kilka słów o prawidłowym przygotowaniu konia, lonżującego oraz miejsca do lonżowania konia.
Lonżownik to najczęściej okrągły, ogrodzony, czasem zadaszony plac ułatwiający lonżowanie, zwłaszcza młodego konia. Ogrodzenie placu powinno być trwałe i bezpieczne (bez żadnych ostrych, wystających elementów), na tyle wysokie, by nie prowokowało konia do prób wyskakiwania z lonżownika. Podłoże powinno być dostosowane do obciążenia dla kończyn związanego z pracą na lonży, a więc im wyższej jakości tym lepiej, w szczególności zaś należy zwrócić uwagę, żeby było tej samej przyczepności na całej powierzchni lonżowania oraz żeby nie było zbyt wielu kamieni. O podłoże na lonżowniku należy dbać tak samo, jak o podłoże placu do jazdy (regularne równanie / grabienie, zbieranie kamieni). Średnica koła do lonżowania nie powinna być mniejsza niż 12 m.

Wyposażenie lonżującego:
– lonża – najlepiej żeby była wykonana z wygodnej, ale trwałej taśmy. Niektóre lonże wyposażone są w naszyte skórzane belki ułatwiające trzymanie, ja natomiast mam w zwyczaju zawiązywać na lonży 3-4 węzełki („supełki”) wtedy zawsze wiem, że trzymając lonżę na danym węzełku koń porusza się po określonej wielkości kole. Minimalna długość lonży to 8 m.
– bat do lonżowania – najlepiej, żeby łączył dwie cechy – był dostatecznie długi ale jednocześnie lekki, by bez zmęczenia można było lonżować np. kilka koni pod rząd. W tym celu bat powinien być dobrze wyważony. Bat do lonżowania jest wyposażony w rzemień (skórzany lub wykonany z innego materiału) i musi być na tyle długi, by można było w każdej chwili dotknąć nim konia. Bat powinien mieć długość ok. 2 metry, rzemień – ok. 2-3 metry
– rękawiczki – wskazane podczas lonżowania zwłaszcza koni płoszących się, kiedy nie mamy możliwości lonżować na lonżowniku.
– mocne, bezpieczne obuwie, dobrze jest nie lonżować w ostrogach, o które może zahaczyć się pętla lonży.
– ochronne nakrycie głowy – wskazane w przypadku pracy z młodymi lub trudnymi końmi.

Ważna sprawa – sposób przypięcia lonży do wędzidła:  poniższe zdjęcia przedstawiają różne sposoby przypięcia lonży, z których tylko zdjęcie  nr 1 pokazuje sposób prawidłowy – lonża przypięta do wewnętrznego pierścienia wędzidła; na zdjęciu nr 2 i 3 widzimy lonżę przypiętą do zewnętrznego pierścienia wędzidła powodując, że kiełzno łamie się w pysku konia zgniatając je na podobieństwo”dziadka do orzechów”; zdjęcie nr 4 przedstawia lonżę przewleczoną przez potylicę i przymocowaną do zewnętrznego pierścienia wędzidła, w ten sposób podciągając zbyt mocno kąciki pyska ku górze, w dodatku wędzidło uciska zęby przedtrzonowe konia zadając mu ból. Również nieprawidłowym przypięciem lonży jest użycie tzw. mostka do lonżowania, który łączy pod żuchwą obydwa pierścienie wędzidła, zgniatając żuchwę podobnie jak w przypadku sposobu nr 2 i 3.

sposoby przypięcia lonży – obrazek powiększy się po kliknięciu na niego

Wyposażenie konia:
– ogłowie – dobrze jest mieć jedno ogłowie bez wodzy (i ewentualnie bez nachrapnika) przeznaczone tylko do lonżowania. Wskazane jest zastosowanie gumowych krążków, żeby działanie lonży było dla konia przyjemniejsze (ochrona warg i kątów pyska konia przed uciskiem pierścienia wędzidłowego). Najlepiej stosować grube wędzidło, w przypadku używania wodzy pomocniczych najlepiej, żeby było to wędzidło podwójnie łamane, gdyż pojedynczo łamane pod wpływem działania wodzy pomocniczych „składa się” w pysku konia na pół zaciskając na zasadzie dziadka do orzechów żuchwę konia, dodatkowo miejsce połączenia ogniw wędzidła boleśnie wbija się koniowi w podniebienie.
– kawecan – jest to rodzaj ogłowia bezwędzidłowego, służący głównie do lonżowania i pracy z ziemi, na jego nachrapniku znajdują się najczęściej 3 pierścienie, do których przypina się lonżę (z reguły jest to środkowy pierścień, pierścienie boczne służą do pracy w pilarach lub na dwóch lonżach). Kawecan działa na nos konia. Istotne jest jego prawidłowe dopasowanie – wysokość umiejscowienia na nosie konia – pasek nosowy powinien znajdować w miejscu prawidłowego zapięcia nachrapnika polskiego, istotne jest także właściwe zapięcie paska ganaszowego, który powinien być zapięty na tyle mocno, żeby wyeliminować możliwość przekręcania się kawecanu na nosie konia, co skutkuje urażaniem zewnętrznego oka konia przez podciągnięty pasek policzkowy. Kawecan znajduje zastosowanie przede wszystkim w przypadku koni młodych, wrażliwych lub „zepsutych”.
– pas do lonżowania – im więcej pierścieni do przypięcia wodzy pomocniczych posiada, tym lepiej. W przypadku większości dostępnych pasów do lonżowania pierścienie te zaczynają się zbyt wysoko – brak jest nisko umieszczonych kółek, które są przydatne na przykład podczas stosowania wypinaczy u koni we wcześniejszych fazach treningu, można w niektórych sklepach dokupić takie pierścenie, które przytwierdza się do popręgu pasa do lonżowania. Warto upewnić się, czy pierścienie po prawej i lewej stronie znajdują się na tej samej wysokości , aby przypięte do nich wodze pomocnicze działały jednakowo. Pod pas do lonżowania dobrze jest zastosować czaprak lub podkładkę. U koni o płaskim kłębie, jeżeli pas do lonżowania przesuwa się do przodu, warto zastosować podogonie.

Koń przygotowany do lonżowania.

Zwróć uwagę na prawidłowe prowadzenie konia na lonżownik: człowiek przy łopatce konia, lonża zwinięta w pętle, bat zwinięty i skierowany końcówką w stronę zadu konia.

– wodze pomocnicze – spośród nich można wymienić chambon, gogue, wypinacze, chambon gumowy („przedłużacz szyi”), wodze Pessoa. Zdjęcia i rysunki schematyczne poniżej przedstawiają niektóre z nich:

– siodło – jeżeli lonżujemy osiodłanego konia (np. przed jazdą), należy właściwie zabezpieczyć strzemiona, aby nie obijały końskich boków. W przypadku koni szczególnie płochliwych może okazać się konieczne również użycie specjalnego pasa zakładanego na siodło, aby ograniczyć straszenie konia „powiewającymi” tybinkami.
– ochraniacze, bandaże, kalosze – ochrona końskich nóg podczas pracy na lonży jest konieczna, zwłaszcza w przypadku koni młodych, które nie mają jeszcze wykształconej równowagi w ruchu po okręgu, a także dla koni podkutych.

Zobacz także:

Kurs „Podstawy prawidłowego  lonżowania koni” Poznań, Wielkopolska